نور با اثر بر هیپوتالاموس و در نهایت افزایش ترشح هورمونهای FSHLH از هیپوفیز موجب بروز فعالیت تولید مثلی میشود. هورمون LH موجب تخمک گذاری و هورمون FSH باعث افزایش رشد فولیکولهای تخمدان می شود.
چشم انسان قادر است طول موجهای بین ۶۰۰ تا ۷۰۰ نانومتر از طیف نوری را مشاهده کند که این حالت در مورد طیور نیز صادق است.
طیور طیف های قرمز، نارنجی و زرد را بهتر می بینند ولی در نور آبی قادر به تشخیص نیستند.
واژه های مرتبط با نور (واحدهای شدت نور):
لوکس: شدت روشنایی در صفحه قائمی که به فاصله یک متر از شمع استاندارد قرار گرفته و نور شمع عمود بر صفحه می تابد.
فوت کندل: عبارت است از شدت تابش نور در هر نقطه ای از سطح داخلی کره ای فرضی به شعاع یک فوت (۳۰/۸ سانتی متر) در صورتی که در مرکز آن منبع نوری به قدرت روشنایی یک شمع استاندارد وجود داشته باشد.
۱ فوت کندل حدود ۱۰ لوکس می باشد. و برای تولید یک فوت کندل ( ۱۰ لوکس) نور، به ازاء هر ۰/۳۷ متر گرفته و دارای انعکاس دهنده خوب باشند.
در جوجه های گوشتی ۸ ساعت اول شدت حداقل ۲۰ لوکس مدت ۲۴ ساعت.
تا ۲۱ روزگی کاهش تدریجی شدت نور به ۲۰-۱۰ لوکس و ۲۳ ساعت روشنایی ۱ساعت خاموشی.
۲۱ روزگی تا کشتار ۱۰ لوکس و ۲۳ ساعت روشنایی و ۱ ساعت خاموشی.
در روزهای اول شدت بالا برای یافتن دان و آب توسط جوجه ها و کاهش شدت بعد از آن جهت کاهش
تحرک و افزایش بازده خوراک ، لازم است.
برنامه نوری جوجه های گوشتی:
لامپ های معمولی با رشته تنگستن: عمر طبیعی این لامپها ۷۵۰ تا ۱۰۰۰ ساعت است. در سالن های پرورش طیور اغلب از لامپ های ۰ یا ۱۰ واتی استفاده می شود. این لامپها بیشتر از بقیه انواع لامپها مصرف و کاربرد دارند.
لامپهای فلورسنت (مهتابی): کارایی آنها – ۳ برابر لامپ سفید است و برای روشنایی سفید استفاده می شود هزینه آنها بیشتر، عمر مفید آنها ۱۰ برابر لامپهای معمولی است. در درجه حرارت پایین تر از ۱۵/۵ درجه نور تولیدی آنها کاهش می یابد.
ممکن است این لامپها عارضه بینایی در جوجه ها ایجاد کنند و همچنین ممکن است نور یکنواختی تولید نکنند.
لامپهای گازی (جیوه ای): کارایی آنها در حد لامپ مهتابی است و در سالنهای با سقف کوتاه توصیه نمی دوباره روشن شوند.
واژه های طول روز بحرانی، طول روز اشباع، طول روز معمولی ، انحراف نوری نسبی و مطلق مرور شوند.
در رابطه با نور سه عامل مهم مدت، شدت و رنگ نور مد نظر است.
در رابطه با رنگ نور، رنگ سفید بهترین رنگ است. به دلیل تمایل طیور به رنگ قرمز تجهیزات سالن را به رنگ قرمز می سازند. طیور در نور آبی و سبز آرامش بیشتری از خود نشان می دهند لذا لباس پرسنل بهتر است از این رنگها انتخاب شوند.
در هنگام جمع آوری و گرفتن مرغها جهت کشتار بهتر است از یک یا چند لامپ آبی رنگ استفاده شود.
جهت جلوگیری از بروز و یا شیوع کانیبالیسم بهتر است از نور قرمز استفاده شود.
نصب لامپها: ارتفاع مناسب لامپها /۲-۲/۱ متر است. لامپها معمولا در ۳ یا ردیف و به صورت زیگزاگ در 0/\ برابر ارتفاع دیوار است. انعکاس دهنده نور (به قطر ۳۰-۲۵ سانتی متر) می تواند شدت نور را تا ۵۰ درصد افزایش دهد.
» تمییز کردن لامپها هر هفته یا دو هفته
» تنظیم شدت نور توسط دیمر صورت می گیرد. شدت نور را می توان توسط دستگاه نور سنج luxmeter سنجید.
مساحت پنجره برای مناطق گرمسیر ۱/۱۰، معتدل ۱/۱۵ و سرد سیر ۱/۲۰ کف در نظر گرفته می شود
انواع لامپهای روشنایی مورد استفاده :
برنامه نوری متناوب در جوجه های گوشتی:
مزایا:
افزایش بازده خوراک، چون جوجه ها فرصت طولانی برای هضم پیدا می کنند.
بهبود وضعیت یا کاهش افت لاشه ( مثل سوختگی مفصل و سینه )
کاهش انرژی نگهداری.
صرفه جویی در انرژی برق.
در زمان استرس گرمایی خوب عمل میکند.
در هنگام استفاده از برنامه نوری متناوب سطح آبخوری و دانخوری را باید افزایش داد.
برنامه نوری گله های تخمگذار تجارتی :
۱- ۸ ساعت اول ۱۰ لوکس مداوم.
۲- از روز سوم تا هفته سوم شدت ۵ لوکس مدت ۱۵ ساعت.
۳- ۳ تا ۱۸ هفتگی شدت ۵ لوکس مدت ۱۲- ۱۰ ساعت.
۴- در سن ۱۸ هفتگی در صورت رسیدن وزن به ۱/۲۷ کیلوگرم، زمان نور را ۱ ساعت افزایش دهید پس از آن هر هفته ۳۰ دقیقه مدت نور را افزایش دهید تا به ۱۷-۱۹ ساعت برسانید. شدت نور (۱۰-۲۰ لوکس) بهتر است تا زمان پیک برنامه نوری کامل شود.
در زمان تولید هیچ موقع شدت یا مدت نور را کاهش ندهید.
برای سالنهای پرورش بسته و یا باز به به کاتالوگ هایلاین مراجعه کنید.
برنامه نوری مرغهای مادر :
نور دائم برای ۳-۲ روز اول سپس کاهش طول روز به ۱۲-۸ ساعت تا سن ۲۰ هفتگی. برای تحریک حداقل سن ۲۰ هفته و حداقل وزن ۲/۱ کیلوگرم باید باشد.
برنامه نوری اهمرال :
دورهای روشنایی خاموشی که مدت آنها غیراز حد طبیعی ۲ ساعت روزانه باشد چرخه اهمرال نامیده می شود و پرندگان با دامنه ۳۰-۲۱ ساعته می توانند خود را هماهنگ کنند. برای مثال چرخه ۱ ساعت روشنایی و ۱ ساعت تاریکی یک چرخه اهمرال با روزهای ۲۸ ساعته ایجاد می کند که در هفته 6 مرتبه تکرار می شود.
مزایای این روش :
۱) بهبود کیفیت پوسته.
۲) بهبود بازده غذایی.
۳) افزایش اندازه تخم مرغ.
۴) بهبود باروری.
۵) بهبود جوجه درآوری می باشد اما مشکل آن به وجود آمدن ساعتهای غیر معمول کاری است.