برای افزایش تخمگذاری مرغ چه کنیم؟

افزایش تخمگذاری مرغ

پرورش مرغ های تخمگذار حساس تر از مرغ های گوشتی است. چراکه تخمگذاری مرغ ها به عوامل مختلفی بستگی دارد و مدیریت اشتباه به راحتی میتواند باعث قطع تخمگذاری مرغ ها شود. در این صورت بازدهی تولید به شدت افت پیدا کرده و پرورش دهنده مجبور به پرداخت هزینه های زیادی برای خوراک مرغ ها خواهد شد؛ بدون آنکه سودی از آنها ببرد. در این مقاله از وب سایت جوجه کشی دات کام قصد داریم راهکارهای مفید و عملی را به شما توضیح دهیم که با رعایت آنها تخمگذاری مرغ های گله شما افزایش پیدا خواهد کرد.

فرایند کلی تخمگذاری مرغ

برای افزایش تخمگذاری مرغ ابتدا لازم است که درک درستی از فرایند تخمگذاری آنها داشته باشید. یک مرغ در بهترین حالت هر روز فقط یک عدد تخم می تواند بگذارد و در بعضی روزها نیز ممکن است به هیچ وجه تخمگذاری نکند. تخمگذاری مرغ ها کاملا به سیستم تولید مثل آنها بستگی دارد.

سیستم تولید مثل مرغ ها بعد از اتمام تخمگذاری قبلی مجددا شروع به تشکیل تخمک جدید میکند. تشکیل تخمک جدید در اویدوکت مرغ ها حدودا 26 ساعت طول میکشد. لذا از نگاه ریاضی هیچ مرغی نمی تواند دقیقا همانند روز قبلی در همان ساعت تخمگذاری کند. بلکه حداقل 2 ساعت اختلاف زمانی بین هر دو بار تخمگذاری خواهد بود.

سیستم تولید مثل مرغ ها در صورت قرار گرفتن در معرض نور کافی تحریک میشود. اگر یک مرغ در طول روز خیلی دیر تخم بگذارد، روز بعد تخمگذاری نخواهد داشت. در یک گله تمامی مرغ ها به صورت همزمان تخمگذاری نمیکنند. زمان تخمگذاری از مرغی به مرغ دیگر متفاوت است. معمولا تا ساعت 10 صبح تخمگذاری اکثر مرغ های گله تمام میشود.

در نظر داشته باشید که میزان تولید تخم مرغ در یک گله هر ساله کاهش پیدا میکند. همچنین عدم تخمگذاری مرغ به دلایل مختلفی بستگی دارد. قبلا در مقاله 13 دلیل که باعث قطع تخمگذاری مرغ میشود به طور کامل به این عوامل اشاره کردیم.

راهکارهای افزایش تخم گذاری مرغ

فاکتورهای زیادی وجود دارد که مستقیما یا غیر مستقیم بر میزان تولید تخمک در مرغ ها تأثیر میگذارد. برای شناخت این عوامل باید تحقیق کلی درباره مرغ ها انجام دهیم.

تعویض گله تخمگذار و یا استراحت به گله

به صورت طبیعی مرغ ها حدود 50 الی 60 هفته تخمگذاری خوبی دارند ولی بعد از آن تعداد دفعات تخمگذاری مرغ به طور قابل توجهی کاهش پیدا میکند. البته باید ذکر شود که مرغ های تخمگذار بومی بعد از بلوغ تا 8 ماه و مرغ های صنعتی نیز 12 ماه بعد از بلوغ صرفه اقتصادی دارد. اگر مرغ های گله شما مسن هستند باید آنها را با گله جوان جایگزین کنید.

 گاهی اوقات پرورش دهنده یک دوره استراحت به مرغ ها میدهد و آنها را وارد دوره تولک میکند. دوره تولک برای طیور همانند پوست اندازی است و باعث میشود که تخمدان ، اسکلت و پرهای بدن مرغ مجددا احیا شوند. پس از این دوره که به مدت 1 الی 2 ماه طول میکشد، مجددا تخمگذاری مرغ ها شروع میشود.

البته بازدهی تولید نسبت به دوره قبلی کمی کاهش پیدا میکند ولی در عوض گله شما تخم مرغ های بزرگتری تولید خواهد کرد که در بازار مشتری پسندتر هستند. دقت داشته باشید که انتخاب زمان استراحت به مرغ های تخمگذار به شرایط فعلی بازار بستگی دارد. شما باید با تحلیل قیمت ها به این نتیجه برسید که آیا در بازه زمانی تولید تخم مرغ به صرفه است یا خیر.

چگونه طیور خود را برای تولید حداکثر تخم مرغ برنامه ریزی کنیم؟

اگر به پرورش مرغ تخمگذار مشغول هستید، برای اطمینان از تولید حداکثر تخم مرغ در گله خود فرایند شرح داده شده در زیر را دنبال کنید:

نیازهای اساسی مرغ ها را تأمین کنید:

غذا: برای عملکرد مناسب گله تخمگذار باید هر روز به اندازه کافی مواد مغذی، پروتئین ها، کربوهیدرات، ویتامین ها و مواد معدنی دریافت کند. برای گله های تخمگذار میزان پروتئین جیره بین 16 الی 18 درصد به همراه 3 درصد کلسیم توصیه میشود. اگر میخواهید با ضایعات غذای خانگی و یا دانه های کم ارزش مرغ ها را تغذیه نمایید، به طرز چشمگیری درصد تولید تخم مرغ در گله شما کاهش پیدا خواهد کرد. علاوه بر این هر نوع تغییر ناگهانی و یا جایگزین نمودن غذای دیگر در جیره غذایی مرغ ها باعث کاهش تخمگذاری و حتی قطع آن خواهد شد.

اثر کاهش نمک در جیره غذایی مرغ های تخم گذار

هر حیوانی به نمک احتیاج دارد. مرغ های تخمگذار نیز برای تولید باید مقدار معینی نمک دریافت کنند. اگر نمک از لیست جیره غذایی مرغ ها حذف شود، تولید تخم مرغ با کاهش روبرو خواهد شد. نمک مورد نیاز مرغ های تخمگذار به شکل کلرید سدیم تهیه میشود که فاقد ید می باشد.

اهمیت آب بر تخمگذاری مرغ ها

آب برای مرغ های تخمگذار یک فاکتور حیاتی است. مصرف آب در مرغ های تخمگذار فقط به این دلیل نیست که حجم زیادی از بدن آنها را آب تشکیل داده است؛ بلکه نیمی از حجم تخم مرغ نیز با آب تشکیل میشود. لذا مرغ های تخمگذار همیشه باید به آب گوارا و تمیز دسترسی داشته باشند. پرورش دهنده بایستی همیشه آب داخل آبخوری مرغ ها را چک کند. گاهی اوقات لوله ها دچار گرفتگی میشوند در این صورت آبخوری مرغ ها خالی مانده و مرغ ها برای مدت طولانی تشنه می مانند. مخصوصا در فصل زمستان مشکلات یخ زدگی آب بیشتر گریبان گیر مرغداران است. برای جلوگیری از این نوع مشکلات بایستی سیستم آبخوری و یا حتی دانخوری مرغ ها همیشه به صورت دوره ای و منظم کنترل و بررسی شود.

جایگاه مرغ ها را تمیز نگه دارید

اینکه از کدام نوع سیستم پرورشی استفاده میکنید، سیستم قفس یا پرورش بر روی بستر، فرقی ندارد؛ آنچه که مهم است شرایط نگهداری مرغ ها در هر کدام از این سیستم های پرورشی می باشد. جایگاه مرغ ها باید تمیز نگه داشته شود. همچنین مرغ ها باید به اندازه کافی فضا در اختیار داشته باشند چرا که ازدحام جمعیت باعث کاهش تخمگذاری آنها میشود.

تمامی افراد داخل سالن مرغداری باید با رعایت بهداشت و پوشیدن لباس کار وارد محیط شوند. زیرا عوامل بیماری زا به راحتی میتواند از طریق افراد در داخل سالن پخش و به کل گله سرایت کنید. بیماری های مختلف تأثیر مستقیمی بر تخمگذاری مرغ ها دارند.

از لانه های تخمگذاری مناسب و به تعداد کافی استفاده کنید

لانه های تخمگذاری باید به اندازه کافی باشند. معمولا به ازای هر 5 قطعه مرغ میتوان یک عدد لانه تخمگذاری در نظر گرفت. داخل لانه باید راحت و تمیز باشد تا مرغ برای تخمگذاری در داخل لانه تحریک شود. در غیر اینصورت مرغ ممکن است بر روی بستر تخمگذاری کند و مرغ های گله شما به تخم خوردن عادت کنند.

منبع نور مصنوعی برای مرغ های خود تأمین کنید

 نور از دیگر فاکتورهای لازم برای تولید تخم مرغ می باشد. مرغ های تخمگذار به 14 ساعت نوردهی لازم دارند تا بتوانند تخمگذاری کنند. نور سفید فلورسنت با شدت 5 لوکس برای مرغ های تخمگذار بسیار ایده آل است. در نظر داشته باشید که هر لامپی یک عمر مفیدی دارد و پس از مدتی شدت نور آن کاهش پیدا میکند. بهتر است با استفاده از ابزار نورسنج، شدت نور سالن را اندازه گرفته و در صورت لزوم لامپ ها را تعویض کنید.

جمع آوری به موقع تخم مرغ ها

 بایستی هر روز به موقع تخم مرغ ها را جمع آوری کنید. در اینصورت تخم مرغ ها کمتر در معرض آلودگی و یا شکستگی خواهند بود. همچنین با جمع آوری به موقع تخم مرغ ها میتوانید مانع تخم خوردن مرغ ها شوید. مرغ ها حیواناتی کنجکاو و جست و جو گر هستند. آنها در صورت گرسنه ماندن میتوانند به تخم خوردن روی آورند. در این شرایط مرغدار برای جمع آوری تخم مرغ ها به سالن مراجعه میکند ولی به اشتباه فکر میکند که تعداد تخمگذاری گله کاهش پیدا کرده است. در حالیکه مرغ ها، تخم ها را خورده اند. ترک این عادت در بین مرغ ها زمان بر بوده و سریعا باید این نوع مرغ ها شناسایی شوند. چون بقیه مرغ ها نیز همانند آنها رفتار خواهند کرد.

مقاله علت تخم خوردن مرغ را مطالعه نمایید.

عوامل استرس زا در داخل سالن را حذف کنید

استرس تأثیر زیادی بر افت تخمگذاری مرغ ها دارد. یک مرغدار موفق باید بتواند عوامل استرس زا در داخل سالن را حذف کند. استرس در مرغ ها در اثر عوامل مختلفی ایجاد میشود. از جمله اقداماتی که باعث ایجاد استرس در مرغ ها شده میتوان به موارد زیر اشاره کرد:

• نوسانات دمایی
• گرمای بیش از حد
• سرمای زیاد
• سر و صداهای ناهنجار و بلند
• حیوانات شکارچی همچون روباه و سمور و …
• و هر چیزی دیگری که باعث ترس در مرغ ها شود.

اهمیت خواب بر تخمگذاری مرغ ها

برنامه نوردهی مرغ ها معمولا از همان اوایل صبح شروع میشود. زمانیکه مرغ ها 14 و حداکثر 16 ساعت در معرض نور قرار گرفتند باید برنامه خاموشی اجرا شود. معمولا از ساعت 8 شب به بعد زمان استراحت و خواب مرغ ها می باشد. اگر بنا به هر دلیل مرغ ها خواب زده شوند و یا در طول شب نیز نور محل نگهداری آنها روشن باشد، تخمگذاری آن قطع خواهد شد و شما با کاهش شدید تخمگذاری گله مواجه خواهید شد.

جمع بندی

در این مقاله عوامل موثر بر تخمگذاری مرغ ها و راه های افزایش تخمگذاری را شرح دادیم. به طور کلی اشتباهات مدیریتی از جمله تغییر در خوراک، کمبود آب، کمبود نور و استرس باعث افت شدید تخمگذاری مرغ میشود. برخی مرغداران استفاده از پودر سیر را برای افزایش تخمگذاری مرغ ها پیشنهاد میکنند. البته این موضوع بیشتر بر خوراک آنها تأثیرگذار است. همچنین برخی داروها و مکمل های تقویتی نیز برای جلوگیری از افت تخمگذاری مرغ ها در بازار به فروش می رسد. استفاده از این نوع داروها صرفا باید تحت نظر دامپزشک باشد چرا که هر نوع تغییر در جیره غذایی میتواند باعث افت شدید تولید تخم مرغ شود.